Op jacht naar de Pm’er niveau 4

In de kinderopvangsector is sprake van een mismatch op de arbeidsmarkt. In de toekomst zullen er steeds meer hoger opgeleide mensen nodig zijn, wat ten koste gaat van pm’ers met niveau 3, voorspelde het UWV onlangs in een rapport. Maar van pm’ers niveau 4 zijn er te weinig. Daarbij komt dat het aantal vacatures sowieso stijgt, omdat er te weinig instroom is bij de reguliere opleidingen. Er dreigen nog meer tekorten in de toekomst.

Talentpool

Michiel Mollink van opleidingsorganisatie WerkendLeren ziet het nu al in de praktijk. ‘Pm’ers worden geacht om op beleidsniveau te kunnen meedenken. Ook de Wet IKK stelt allerlei nieuwe eisen aan pm’ers.’ Om te voorzien in de behoefte heeft zijn organisatie een talentpool met ontwikkelprogramma opgezet. Potentiële deelnemers worden

door de organisatie geworven, geselecteerd, gematcht met een werkgever en getoetst op toelaatbaarheid. Zij volgen de door WerkendLeren opgezette opleiding tot gespecialiseerd pedagogisch medewerker kinderopvang niveau 4 (GPM 4). ‘Deze opleiding bieden wij al een tijdje voor pm’ers met niveau 3, maar inmiddels richten we ons ook op zij-instromers’, zegt Mollink. Zij-instromers kunnen in anderhalf jaar hun niveau 4-diploma halen in combinatie met een keuzedeel op maat, zoals IKC of Werken met baby’s. De studie kan naast het werk gedaan worden. Jolanda Schonewille doet de werving en selectie. Zij probeert vooral nieuwe talentbronnen aan te boren. ‘Kandidaten kunnen zowel een mbo- als een hbo-achtergrond hebben, en komen bijvoorbeeld uit de sport of de zorg. Zij hebben vaak op jonge leeftijd iets gekozen wat ze niet meer leuk vinden.’ Volgens haar zijn er veel mensen die graag de overstap willen maken. Maar zonder actueel diploma vind je geen werkplek, en zonder werkplek kun je geen BBL-opleiding volgen. ‘Bij ons hebben ze geen verlies van inkomsten en we faciliteren het opleidingstraject voor ze. Voor hun loopbaan kan deelname aan ons traject een boost zijn.’

‘Zij-instromers brengen ontzettend veel meerwaarde’

Kinderopvangorganisatie Op Stoom uit Haarlem maaktmet zich mee’ sinds vorig jaar gebruik van het WerkendLeren-traject. Zij begonnen tien jaar geleden zelf al met het inzetten van zij-instromers, vanuit de overtuiging dat mensen met een andere achtergrond meerwaarde hebben. Momenteel heeft Op Stoom een eigen opleidingsklas met 22 deelnemers. Die bestaat uit zowel pm’ers uit de eigen organisatie als zij-instromers. De eigen medewerkers verdiepen zich na een aantal jaar opnieuw in hun vakgebied en kunnen hun praktijkervaring delen met de zij-instromers. ‘We kwamen met WerkendLeren in contact vanwege de krapte op de arbeidsmarkt’, vertelt praktijkopleider Linda Tap. Haar organisatie heeft behoefte aan pm’ers niveau 4. Dat hadden ze niet zelf kun- nen regelen, denkt zij. Lang niet iedere roc kan maatwerkonderwijs ontwikkelen voor zij-in-stromers van uiteen- lopend pluimage, zoals het Horizon College en WerkendLeren nu voor haar or- ganisatie doen. ‘Er zitten koks tussen, sporters, muzikanten en zelfs een goochelaar. De kwaliteitsverschillen zijn groot. Waar de een nog hard moet werken aan de basis, vliegt de ander door de opleiding heen.’ Veel zij-instromers vinden de combinatie van drie of vier dagen werk en een schooldag zwaar, vooral als ze daarnaast een bijbaan of gezin hebben. Maar de meerwaarde is enorm, zegt de praktijkopleider. ‘We zijn heel erg op zoek naar techneuten, muzikanten en andere talenten, zodat we de kinderen andere activiteiten kunnen aanbieden. Een gemêleerde samenstelling van het team zorgt voor veel inspiratie op de werkvloer. Ook hopen we op deze manier meer mannen binnen te krijgen: dat is voor ons echt een speerpunt.’ Tap is te spreken over de eigen opleidingsklas, waardoor het onderwijs helemaal voor de organisatie op maat gesneden is. ‘Het roc verzorgt de lessen, maar wij strooien ons eigen sausje erover heen. Dankzij onze gast- lessen kunnen we meteen onze visie overbrengen.’

Ontzorgen

Normaal gesproken plaatsen kinderopvangorganisaties hun vacatures op de website. ‘Dat werkte vroeger wel, maar nu zijn die al veel moeilijker in te vullen’, zegt Schonewille. ‘Vooral voor grote organisaties, die soms landelijk wel vijftig mensen nodig hebben. Met alleen doorstroom van medewerkers kom je er ook niet. Met deze krapte op de arbeidsmarkt zijn nieuwe bronnen en nieuwe recruteringsmethoden nodig. Daarvoor zijn de meeste kinderopvangorganisaties niet toegerust.’

Kleine en middelgrote organisaties zijn vaak niet in staat om de maatwerkvraag samen met het roc af te stemmen, vult Mollink aan. ‘Wij maken een combinatie-aanbod voor verschillende werkgevers. En we ontzorgen de werkgever. We hebben de onderwijskundige expertise om het maattraject gecomprimeerd aan te bieden. We doen de werving en selectie, en we regelen de financiën.’ Dankzij een subsidie kunnen werkgevers bovendien de opleiding en een deel van de werving en selectie vergoed krijgen. Ook is de opleiding flexibeler en meer geschikt voor zij-instromers dan de reguliere roc-opleidingen.

Professionalisering

Best opmerkelijk dat deze vorm van samenwerking in de kinderopvangsector nog niet eerder op de markt verscheen. ‘Kinderopvangorganisaties zijn in dit opzicht vaak eilandjes’, verklaart Mollink. Met hun aanbod draagt WerkendLeren bij aan de professionalisering van de sector, denkt hij. Door veel mensen in staat te stellen de GPM 4-opleiding te volgen, wordt de doorstroom in alle functies makkelijker gemaakt. Niveau 4 biedt tenslotte directe toelating tot het hbo. Niet alleen pm’ers zijn ermee geholpen. Ook bijvoorbeeld eigenaren van kindcentra die ooit zijn begonnen met niveau 3 als basis, en die via GPM 4 alsnog voor hun hbo-diploma kunnen gaan. ‘Ook is onze opleiding tot hbo-coach nu erkend. Daarvoor hebben zich al veel mensen aangemeld.’